Wakacyjny okres to przerwa w zajęciach komputerowych Akademii Seniora. Dlatego w bibliotece przygotowaliśmy formę aktywności dla seniorów w zakresie ćwiczenia pamięci. Zajęcia odbywały się w trzech grupach. Każda grupa uczestniczyła w czterech sesjach zajęciowych. Działanie spotkało się z bardzo dużym zainteresowaniem uczestników. Angażowali się w prowadzone ćwiczenia, a spotkania były dodatkową okazją do pogłębiania relacji towarzyskich.
Mózg ludzki jest organem fascynującym. Ponoć jest najbardziej skomplikowanym ze znanych obiektów we Wszechświecie. Przeciętnie składa się z około 100 000 000 000 neuronów. Każdy z neuronów może uzyskać do 10 000 połączeń synaptycznych z innymi neuronami. Liczba możliwych połączeń jest więc bardzo wielka, co powoduje, że sieć neuronowa jest niewyobrażalnie skomplikowana - dzięki temu może odwzorowywać modele rzeczywistości. Do tego dochodzą komórki glejowe, których też jest ogromna liczba. Komórki, zarówno neuronowe i glejowe tworzą struktury mózgu, którym przypisane są różne funkcje. Można pokusić się o stwierdzenie, że mózg jest centrum zarządzającym cały ciałem i umysłem. Od mózgu, poprzez rdzeń kręgowy, do najdalszych zakątków ciała biegną włókna przewodzące impulsy elektryczne. To mózg wysyła sygnały regulujące temperaturę, oddychanie, trawienie, krążenie krwi itd. Mózg odpowiada też za nasze reakcje emocjonalne. Ogromna większość działania mózgu odbywa się poza świadomością. Samoświadomość jest jednak bardzo ważną funkcją mózgu. Bez tego nie zdawalibyśmy sobie sprawy z istnienia. Świadomość jest bardzo skomplikowaną i w dalszym ciągu tajemniczą sprawą.
Bez możliwości badania eksperymentalnego ludzie tworzyli różne, w przeważającej większości błędne koncepcje. Dopiero rozwój metody naukowej pozwolił na stworzenie teorii, których założenia można weryfikować w sposób doświadczalny. Najnowsze spostrzeżenia odsyłają np. koncepcję duszy do lamusa - tak jak rozwój chemii spowodował zniknięcie flogistonu ze sfery naukowej. Coraz dokładniej zbadana budowa mózgu pozwala przypisać poszczególnym obszarom działanie pewnych funkcji. Ponadto powiązanie z teorią ewolucji pozwala na rozróżnienie funkcji starszych i nowszych ewolucyjnie. Świadomość i umysł nie jest też wielkością zero - jedynkową. Jest to raczej właściwość o pewnym stopniu ciągłości. Z życia codziennego wiemy, że zwierzęta przejawiają niektóre własności umysłowe np. pamięć, emocje, skojarzenia. Również pomiędzy różnymi ludźmi obserwujemy różnice w zdolnościach umysłowych. Co więcej zdolności umysłowe u poszczególnych ludzi mogą zmieniać się w czasie. Dzieci, osoby dorosłe, osoby starsze, osoby zdrowe, osoby chore, osoby pod wpływem środków psychotropowych, wypoczęte, zmęczone itp - w każdym momencie życia nasz umysł ulega zmianie. Jest dynamiczny.
Ludzie od najdawniejszych lat fascynowali się zjawiskiem pamięci. Jak to jest, że to co zdarzyło się kiedyś, wciąż funkcjonuje w świadomości. A wiadomo, że nie tylko ludzie, także zwierzęta posiadają cechę pamiętania. W sposób intuicyjny zdajemy sobie sprawę z tego, że pamięć jest ważna w życiu. W jakiś sposób jest niezbędna do funkcjonowania. Jednak dopiero podejście do zjawiska pamięci jako czynnika adaptacyjnego w procesie ewolucyjnym pozwoliło na lepsze rozumienie, nie tylko roli jaką pełni, ale także sposobu w jaki działa. W rozwoju wiedzy na ten temat pomogły też przypadki medyczne ludzi z upośledzeniami tej funkcji. Najbardziej spektakularny jest przypadek pacjenta H.M, na którym dokonano usunięcia obu hipokampów. Operacja odbyła się w celu zwalczenia bardzo ostrych napadów padaczki. Okazało się jednak, że po operacji, napady padaczki ustąpiły, ale pacjent stracił zdolność zapamiętywania. Jego ogólny stan zdrowia pozwolił na przeżycie kilkudziesięciu lat. Z powodu braku możliwości tworzenia nowych śladów pamięciowych nie mógł funkcjonować samodzielnie, więc pozostał pod opieką uniwersytetu do końca życia. Dla naukowców stanowił niepowtarzalną okazję do badań nad rolą hipokampa w tworzeniu i kodowaniu śladów pamięciowych. Wcześniej rola hipokampa nie była rozpoznana. Kiedy okazało się, jakie skutki przynosi całkowite usunięcie dwóch hipokampów, więcej nie przeprowadzano takich operacji. Po śmierci (2008) ujawniono dane osobowe pacjenta. Nazywał się Henry Molaison.
Sprawy umysłu, pamięci są bardzo ciekawe i można by dyskutować o tym długo. Natomiast z pamięcią są związane też skutki praktyczne dotyczące zwłaszcza osób starszych. W miarę starzenia działanie mózgu, podobnie jak całego organizmu, w sposób naturalny się pogarsza. I podobnie jak ćwiczenia fizyczne pomagają utrzymać formę mięśni i stawów, tak ćwiczenia umysłowe pozwalają na spowolnienie spadku działania umysłu. Dla utrzymania dobrej jakości życia w późniejszym wieku warto dbać zarówno o ciało, jak i umysł.
trzeba jesc orzechy
OdpowiedzUsuń