Co to jest plik?

Niektórzy ludzie używają słowa plik, a jednak z kontekstu rozmowy wynika, że nie rozumieją tego, o czym właściwie mówią. Dotyczy to również innych słów z żargonu komputerowego.
Niestety, żargonu komputerowego trzeba się uczyć tak jak obcego języka. Od podstaw. Dodatkowym utrudnieniem jest to, że trzeba sobie przyswoić znaczenie danego słowa.
Przy językach naturalnych pojęcia najczęściej są dobrze znane: koń, samochód, dom. Trzeba tylko nauczyć się brzmienia i pisowni: horse, car, house. W przypadku słów dotyczących komputera, oprócz brzmienia i pisowni trzeba jeszcze zrozumieć znaczenie. A w wielu przypadkach są to pojęcia, wobec których użytkownicy nie odnajdują analogów we wcześniej ukształtowanych zasobach wiedzy. Pocieszający jest jedynie fakt, że w porównaniu z językiem naturalnym liczba pojęć i słów specjalistycznych jest niewielka. Jednym z podstawowych słów używanych w świecie komputerów jest plik.

Jaka treść kryje się pod słowem plik?

Definicja pliku - za Wikipedią - jest sucha:
Plik (ang. file) – uporządkowany zbiór danych o skończonej długości, posiadający szereg atrybutów i stanowiący dla użytkownika systemu operacyjnego całość. Nazwa pliku nie jest częścią tego pliku, lecz jest przechowywana w systemie plików.
Nie sądzę jednak, aby dla przeciętnego seniora powyższy ciąg słów znaczył cokolwiek. Definicje fachowe mają to do siebie, że opisują niezrozumiałe pojęcia przy użyciu niezrozumiałej - dla osób niewtajemniczonych - terminologii. I każde słowo z definicji należałoby kolejno definiować.
Dlatego często lepiej odwołać się do analogii. Może nie zawsze analogia ściśle odzwierciedla znaczenie, ale przyklejając się do pojęć dobrze znanych ułatwia zapamiętanie i posługiwanie się trudnymi wyrazami.

Dla zwykłego użytkownika komputera ważne jest, aby zrozumieć co znaczy: uporządkowany zbiór danych o skończonej długości. Łatwiej to zrozumieć odwołując się do rzeczy dobrze znanych. Plik w środowisku cyfrowym, to utwór w świecie rzeczywistym. Każdy utwór – wiersz, powieść, piosenka, film – stanowi pewną określoną całość. Ma początek i koniec, a zawartość jest uporządkowana. Utwór musi być zrozumiały dla czytelnika, widza, lub słuchacza. Plikiem na komputerze jest więc cyfrowy zapis tekstu, muzyki, filmu, zdjęcia.

Każdy plik musi mieć swoją nazwę, aby użytkownik mógł łatwo do niego dotrzeć i go otworzyć. Nazwa pliku jest nadawana przez użytkownika, ale komputer także dodaje swoją część. Jest to tak zwane rozszerzenie nazwy. Rozszerzenie nazwy jest określeniem typu pliku i stanowi informację dla komputera jakiego rodzaju program może być użyty do otwarcia i edycji pliku. Rozszerzenie nie musi być wyświetlane, ponieważ jest to, w zasadzie, informacja bardziej dla komputera niż użytkownika. Użytkownik w sposób naturalny odróżnia muzykę od zapisanego tekstu. Jednak komputer wszystko zapisuje w postaci ciągu zer i jedynek. Dlatego oprócz samego pliku musi być informacja dodatkowa - jakiego typu programu należy użyć do odczytania danego pliku.

Dobrze jest jeśli użytkownik zdaje sobie sprawę z jakimi typami plików ma do czynienia. Aby się o tym dowiedzieć, to na ikonie pliku należy kliknąć prawym klawiszem, a następnie wybrać opcję Właściwości. Tam znajduje się opis pliku, między innymi wymieniony format zapisu pliku.

Ważną cechą pliku, która też jest opisana we Właściwościach, jest jego wielkość. Wielkość pliku określa się w jednostkach informacji – bajtach. Bajt jest to jednostkowe słowo składające się z ośmiu bitów, czyli stanów zero-jedynkowych. Ponieważ pliki różnych typów mogą się różnić o rzędy wielkości, więc przed jednostkami są określenia rzędu: K – kilo, oznacza tysiąc, M – mega, oznacza milion, G – giga, oznacza miliard.

Na przykład dokumenty tekstowe są zazwyczaj mierzone w kilobajtach (KB), utwory muzyczne w megabajtach (MB), a filmy wysokiej rozdzielczości w gigabajtach (GB).

Pamięć stała komputera to cecha, która stanowi o tym jak wiele oraz jak dużo plików można zapisać w komputerze. Obecnie pamięci stałe komputerów to zazwyczaj setki GB, a nawet rzędu TB (terabajt = tysiąc gigabajtów = bilion bajtów).