CO TO JEST OKNO?

► Okno to sposób na wyświetlenie informacji zawartej w pliku w sposób zrozumiały dla użytkownika 

Cechą charakterystyczną systemu Windows jest możliwość jednoczesnego uruchomienia kilku programów - a co za tym idzie wyświetlania kilku okien - w tym samym czasie.

► Okno nie tylko wyświetla zawartość pliku, ale też umożliwia jego modyfikację przez program w którym dane okno zostało otwarte 

System ten opiera się na tym, że w sposób standardowy mogą być wyświetlane zawartości plików różnego rodzaju. Różnego rodzaju pliki są tworzone przy pomocy różnych programów. Każdy program może mieć podobną oprawę graficzną i sposób wydawania poleceń.. 

Nazwa “okno” wzięła się stąd, że tak jak w rzeczywistym świecie możemy wyglądać przez okno i obserwować co dzieje się po drugiej stronie, tak na monitorze możemy widzieć informację przedstawioną w sposób graficzny - wewnątrz okna. 

► Wszystkie okna mają standardowe elementy - krawędzie boczne i dolną, belkę górną.

Na belce z lewej strony znajduje się ikona programu, nazwa programu i nazwa pliku a z prawej strony znajdują się trzy przyciski do sterowania funkcjami okna: zamykanie - ze znakiem x, dostosowanie wielkości - przełączanie na widok pełnoekranowy oznaczone przyciskiem z jednym lub dwoma prostokątami (w zależności od stanu okna), oraz przycisk do minimalizacji czyli zwijania okna. 

➠ Przycisk z symbolem krzyżyka (x) to polecenie zamknięcia okna i programu. Kliknięcie na przycisk zamykający (X) powoduje zatrzymanie pracy programu, czyli odłączenie procesora do programu. Dlatego najczęściej musimy potwierdzić zamiar zamknięcia, przy czym pojawia się okienko dialogowe z trzema poleceniami:

❶ zapisz zmiany 

chodzi o to, żeby podczas zamykania programu, do pamięci komputera plik został zapisany w takiej postaci, w jakiej użytkownik widział go w momencie zamykania

❷ nie zapisuj zmian

komputer pozostawia plik w postaci takiej w jakiej był w momencie otworzenia

❸ anuluj

jest to przycisk cofający polecenie zamknij - na wypadek jeśli kliknięcie na przycisk oznaczony x nastąpiło przypadkowo.

➠ Przycisk z symbolem kwadracika lub dwóch zachodzących na siebie. Przycisk środkowy z trzech przycisków sterujących służy do dostosowania wielkości okna. Działa na zasadzie włącz/wyłącz - czyli ma dwa stany. Może być w stanie pełnoekranowym - wtedy ma wygląd dwóch kwadracików nachodzących na siebie - a okno programu wypełnia cały ekran monitora. W tym stanie nie można zmienić ani jego położenia, ani wymiarów.

Kliknięcie na przycisk z dwoma kwadracikami spowoduje, że zmieni on wygląd i przekształci się w jeden kwadracik. Dla użytkownika jest to informacja, że okno można ręcznie dopasować.

► Dopasowanie wielkości okna.

Po ustawieniu kursora dokładnie na krawędzi okna zmieni on kształt na podwójną strzałkę. Taki kształt kursora mówi użytkownikowi, że daną krawędź można przesunąć - przycisnąć i trzymać wciśnięty lewy klawisz myszy, następnie przesuwając myszkę, przesuwamy krawędź okna. W ten sposób okno jako całość pozostaje w tym samym miejscu a przesuwa się jedynie jedna krawędź przez co zmienia się rozmiar okna. 

► Przesuwanie całego okna. 

Aby przesunąć całe okno, bez zmiany rozmiaru należy kursor ustawić na belce - nie zmieni on kształtu, ale po wciśnięciu i przytrzymaniu w tej pozycji lewego klawisza myszy - całe okno będzie się poruszać w ten sam sposób w jaki przesuniemy myszkę.

➠ Przycisk z symbolem kreseczki (-) to polecenie “minimalizuj” 

Jeśli chcemy czasowo zobaczyć cały pulpit, to korzystamy z przycisku ze znaczkiem kreski -. Kliknięcie na ten przycisk nie powoduje wyłączenia programu, natomiast powoduje “zwinięcie” okna do ikony na pasku stanu - na samym dole ekranu. Aby ponownie wyświetlić okno wystarczy kliknąć na tę ikonę. Okno momentalnie się rozwinie, a stan programu i zawartość okna będzie taki sam jak w momencie minimalizowania.

❃ Po co się to robi? 

☞ Podobnie jak na biurku - przykładowo - rozłożymy płachtę gazety, to przykryjemy inne przedmioty leżące na pulpicie biurka. Tak samo otwarte okno programu zasłanie ikony znajdujące się na pulpicie. Aby mieć dostęp do tych ikon możemy właśnie okno przesuwać i zmniejszać.

► Inne atrybuty okna.

Wspomniane wcześniej krawędzie i belka górna stanowią zewnętrzne elementy. Wewnątrz okna znajduje się obszar roboczy, oraz paski stanu, paski narzędzi, czyli zestawy ikon informujących użytkownika co dany program wykonuje, oraz co można przy pomocy tego programu zrobić. 

► Obszar roboczy

Obszar roboczy, to np. miejsce w którym pojawiają się litery w edytorze tekstu, lub obiekty graficzne w edytorze graficznym itp. 

► Narzędzia

Narzędzia, czyli przyciski za pomocą których możemy “obrabiać” plik ułożone są najczęściej jeden obok drugiego i razem tworzą tzw. pasek narzędzi. Może ich być jeden lub kilka w zależności od programu. 

► Paski narzędzi to rzędy ikonek - przycisków.

Za ich pomocą dokonujemy zmian w pliku. Na przykład w pliku tekstowym możemy zmienić kolor lub kształt liter właśnie przy użyciu tych przycisków. 

► Okno folderu

W formie okien mogą także być wyświetlane zawartości folderów. Na belce okna z prawej strony znajdują się identyczne przyciski jak na oknie programu. Natomiast poniżej znajduje się pasek adresu (inaczej mówiąc ścieżka dostępu). Jest to informacja mówiąca co to jest za folder i jaka jest jego pozycja wobec dysku twardego. Na otwartym oknie folderu znajdują się również elementy, dzięki którym możemy dostosować sposób wyświetlania zawartości, wielkość ikon, porządek wyświetlania itp. Tam gdzie w oknie pliku był obszar roboczy, w folderze jest miejsce gdzie jest przechowywana zawartość - mogą to być pliki, lub też foldery (podfoldery). Okna folderów również można minimalizować, dostosowywać i zamykać. W przypadku otwierania okna folderu i wyświetlenia jego zawartości nie dokonujemy żadnej operacji na plikach, więc przy zamykaniu nie ma pytania o zapisanie jakichkolwiek zmian. 

► Okno dialogowe

Ponadto występują jeszcze tzw. okna dialogowe. Wyświetlają się one w trakcie niektórych operacji wykonywanych przez program, kiedy decyzję musi podjąć użytkownik. Przykładem może być pobieranie plików z internetu. Przeglądarka internetowa, która jest programem i otwiera się w oknie może spowodować zapisanie pliku internetowego na twardym dysku naszego komputera. Wówczas może wyświetlić dodatkowo okno w którym należy potwierdzić pewne ustalenia np. nazwę i miejsce docelowe zapisywanego pliku. 

★ System okien jest bardzo wygodny w użyciu. Jest to system w którym występują elementy stałe - powtarzające się w różnych konfiguracjach i przy różnych okazjach. Dlatego użytkownicy mają łatwość w zapamiętaniu ich działania i a obsługa różnych programów staje się intuicyjna.